در بررسی های اولیه چندین شهر همچون قم، بابل، ساری، دورود، هشتگرد، اراک، قزوین و سمنان، پردیس و پرند مطرح شدند. دورود به واسطه موقعیت جغرافیایی و آب فراوان بیشترین امتیاز را کسب نمود، لکن پس از زلزله اخیر لرستان گزینه های دیگر پیشی گرفتند. در بررسی های اولیه اراک بواسطه ویژگیهای جغرافیایی و زیرساختهای ارتباطی و پایین بودن هزینه انتقال، سایر رقبا را پشت سر گذاشته است. تصمیماتی که اخیرا در سطح ملی برای شهر اراک گرفته شده است نشان از احتمال بالای انتقال پایتخت به این شهر دارد   

طبق تحقیقات جامع مجمع تشخیص مصلحت نظام و کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی ،
9 شهر قابلیت پایتخت شدن دارند.
شهرهای : ساری ، قزوین ، اراک ، قم ، ‌سمنان ، بابل ، پرند ، هشتگرد و پردیس .
شهرهای ساری و بابل به علت قرار نداشتن در مرکز حذف شدند.
شهر قم به علت مشکلات مربوط به تامین آب شرب سالم و شیرین حذف شد.
شهر سمنان به علت مشکلات مربوط به تامین آب حذف شد.
شهرهای پرند ، پردیس و هشتگرد به علت نزدیکی زیاد به تهران حذف شدند.
بررسی ها روی دو شهر متمرکز است : اراک و قزوین.
لازم به ذکر است بیشترین گرایش ها در بین اعضای تشخیص مصلحت نظام و همچنین مجلس شورای اسلامی به سمت شهر اراک می باشد.

* به علت مشکلات و هجوم ناگهانی و افزایش شدید قیمت زمین و مسکن و همچنین مشکلات مرتبط ، دولت قصد ندارد یکباره انتقال پایتخت را اعلام کند.

* همایش و سند چشم انداز بیست ساله برای استان مرکزی و خصوصا شهر اراک تدوین شده است. چنین اقداماتی تا کنون فقط در سطح ملی و کشوری انجام گرفته بود.

* یکی از مهمترین معیار های انتخاب پایتخت جدید ، کم بودن خطر زلزله در آن بود که طبق نقشه مناطق زلزه خیز ایران ، نواحی اطراف زاگرس شرقی که شامل اراک و شهرهای اطراف آن می شود ، دارای این ویژگی بسیار مهم ( کم خطر بودن از نظر زلزله ) بودند.

* رشد زیر ساخت ها در شهر اراک بسیار قابل توجه است.

* شهر جدید امیرکبیر در نزدیکی اراک در حال ساخته شدن است که از نظر امکانات و شرایط ، کاملا منطبق بر استانداردهای روز دنیا می باشد. این شهر به همراه دو شهر دیگر ، قرار است به اراک ملحق شوند.

* بزرگترین پل فلزی کشور در اراک در حال ساخته شدن است. این پل قرار است از ترمینال مسافربری اراک شروع شود ، از میان کارخانه های ماشین سازی و واگن پارس بگذرد و در نهایت به میدان ورزش ختم شود. ساخت این پل کمک بسیار زیادی به کاهش ترافیک شهر اراک در صورت تبدیل شدن آن به پایتخت خواهد کرد. چرا که مسافران شهرهای دیگر را مستقیما از ترمینال ، به مرکز شهر هدایت می کند و از افزایش ترافیک در میادین و راه های فرعی جلوگیری خواهد نمود.

* ساخت سد کمال صالح اراک به پایان رسیده است. این سد می تواند آب کافی و سالم برای شهر اراک را تامین نماید.

* اعتبارات برای گسترش فعالیت فرودگاه اراک افزایش چشگمیری یافته است.

* برای ساخت 27 تا 33 پل روگذر و زیر گذر در شهر اراک ، بودجه مناسب و کافی تخصیص داده شده است.

* طرح سیتی سنتر ( City Center ) در اراک در حال اجراست. این طرح در فضایی معادل پنج کیلومتر مربع ، میان پل های میدان جهاد ، ولیعصر و سردادان اجرا می شود و شامل مراکز تجاری و گردشگری بزرگ می باشد. اجرای این طرح از ترافیک شدید در میادین مرکزی شهر مانند باغ ملی و مَلِک ، می کاهد.

* بی نظیر ترین شهربازی خاورمیانه و بزرگترین شهربازی سرپوشیده ایران در نزدیکی اراک ساخته شده است. این شهربازی با نام ” طوفان ” در فضایی به مساحت حدود 110 هزار متر مربع و با زیر بنای مفید 22000 متر مربع احداث شده است.
این شهربازی علاوه بر دارا بودن امکانات زیر ، بزرگترین مجموعه پارک آبی سرپوشیده و سبز ایران نیز محسوب می شود.
لازم به ذکر است 34 میلیارد ریال جهت ایجاد ساختمان ها و سالن های سرپوشیده و 18 میلیارد ریال جهت تامین ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز طرح مطابق با آخرین استانداردهای روز دنیا از کشورهای اروپایی هزینه شده است.
این مجموعه دارای : پیست اتومبیل رانی کارتینگ تابستانی ، پیست اتومبیل رانی کارتینگ زمستانی ، مدرسه اتومبیل رانی کارتینگ ، سالن هزار و پانصد متری باکس مخصوص کودکان زیر 12 سال ، سال هزار و سیصد متری مخصوص انواع بازیهای رایانه ای از قبیل گیم نت کامپیوتر ، پلی استیشن ، ایکس باکس ، سگا و … ، سالن هزار و سیصد متری بولینگ الکترونیک (آماتور و استاندارد) ، سوئیت های اقامتی و …
برطبق قرارداد منقعده بین مدیریت مجموعه طوفان و شرکت آلمانی مقرر گردید اتومبیل های خریداری شده منطبق با استانداردهای روز اروپا باشد.

* ساخت کمربندی سراسری در شمال شهر اراک

* ساخت چندین دستگاه بیمارستان مدرن و پیشرفته در مناطق سردشت ، انتهای پارک امیرکبیر و همچنین انتهای شهرک قدس و …

* ساخت ده ها هتل مجلل و زیبا در نقاط مختلف شهر اراک . لازم به ذکر است که هتل ” امیرکبیر ” اراک ، یکی از زیباترین و مجلل ترین هتل های ایران می باشد. طراحی منحصر به فرد این هتل آن را در زمره زیباترین هتل ها قرار داده است. این هتل به شکل عرشه کشتی ساخته شده است.

* ایجاد قطار سریع السیر اراک – مهاجران ، و اراک – امیرکبیر (‌شهر جدید )
ایجاد قطار سریع السیر بین اراک تا قم و در فاز بعدی تا تهران .

با توجه به اقدامات انجام گرفته در اراک ، و همچنین صحبت های انجام شده و بررسی های مجلس شورای اسلامی و مجمع تشخیص مصلحت نظام ، به نظر می رسد انتخاب ” اراک ” به عنوان پایتخت جدید ایران ، قطعی باشد .

برگرفته از: همدان پایتخت تاریخ و تمدن